Zanimljivosti o svemirskim sondama

             *NAPOMENA: Izvor informacija za tekst koji slijedi je korišten sa CosmosUp (http://cosmosup.com)

            Ensvid Hadžajlić - MosHer

            Svemirske sonde su napravljene za obavljanje naučnih eksperimenata. Nema ljudi na njima, tj. bespilotne su letilice. Svemirske sonde su pomogle naučnicima da dobiju informacije o našem Sunčevom sistemu. Većina sondi nisu dizajnirane da se vrate na Zemlju. Neke su sletile na druge planete! Druge su letile pored planeta i fotografisale ih za naučnike da vide. Postoje čak i svemirske sonde koje orbitiraju oko drugih planeta i proučavaju ih dugo vremena. Slijedi 25 zanimljivih činjenica o svemirskim sondama.

            1. Sovjetska sonda Luna 15 srušila se na površinu Mjeseca sat prije nego što su ga napustili Buzz Aldrin i Neil Armstrong.

            2. 1991. godine Spacewatch sonda otkrila je tijelo od vještačkog materijala u blizini Zemlje, koje se sada u NASA-inoj astrofizičkoj bazi podataka vodi kao moguća vanzemaljska sonda. Njena orbita dovest će je na Zemlju 2016. godine.

            3. Od 1975. do 1982. godine Rusija je imala šest sonda koje su sletile na površinu Venere, preživjele temperaturu od 457 °C i uspješno napravile snimke.

            4. Sonda Mariner 1, koja je trebala stići u orbitu Venere, doživjela je neuspjeh zbog toga što je u jednoj liniji koda nedostajala crtica, što je najskuplja tipografska greška u istoriji.

            5. Sonda Gravity B ima najsavršeniji sferni oblik ikad napravljen od strane čovjeka; dio je skoro savršeno konstruisanog žiroskopa.

            6. Svemirska sonda Galileo namjerno je udarila u površinu Jupitera na kraju svog operativnog vijeka, kako bi izbjegla kontaminaciju Jupiterovih mjeseca bakterijama.

            7. Helios 1 i 2 najbrže su letilice koje je čovjek napravio. One su postigle brzinu od 252 000 km/h (70 000 m/s) i, iako više nisu funkcionalne, još uvijek orbitiraju oko Sunca.

            8. 19. avgusta 1960. godine Rusi su lansirali Korabl-Sputnik 2 u orbitu s dva psa, 40 miševa, 2 štakora i raznim vrstama biljaka. To je bila prva svemirska letilica koja je poslala životinje u orbitu i uspješno ih vratila nazad na Zemlju.

            9. Prva letilica koja je mogla uspješno sletiti na drugu planetu i poslati nazad podatke bila je sovjetska Venera 7 1970. godine. Poslije slijetanja na Veneru, letilica je nazad slala podatke samo 23 minute, vjerovatno zbog toga što se spustila na tamnu stranu planete.

            10. Slijetanja sovjetskih misija Venera otkrila su da je površina Venere uglavnom bazaltna, što se temelji na geohemijskim mjerenjima i morfologiji vulkanskih tokova.

            11. Letilica Juno, koja ide prema Jupiteru, nosi tri lego figurice koje predstavljaju Galilea, rimskog boga Jupitera i njegovu ženu Junonu.

            12. Svemirom već skoro 13 godina pluta letilica s motorom na jonski pogon, Deep Space 1 (DS1).

            13. Kad je letilica Cassini poslala sondu na Saturnov mjesec, Evropska svemirska agencija zaboravila je upaliti prijemnik pa je izgubljeno pola snimka.

            14. Cassini sonda može pratiti sve objekte u Saturnovom sistemu, pa čak i pratiti određenu tačku na određenom objektu.

            15. Letilica New Horizons, koja treba stići na Pluton 2015. godine, nosi četvrtinu dolara države Floride za simbolično plaćanje puta u carstvo mrtvih mitološkom skelaru Charonu, čije ime nosi i najveći Plutonov mjesec.

            16. Prema Cassinijevim podacima iz 2008. godine, Saturnov mjesec Titan ima sto puta više rezervi nafte i ugljenvodonika od Zemlje. „To je divovska fabrika organskih hemikalija”, rekao je Ralph Lorenz, voditelj relevantnog istraživanja.

            17. Kad New Horizons dosegne Pluton, slat će podatke brzinom od samo 1 kbit/s.

            18. New Horizons prešao je orbitu Mjeseca za samo 9 sati poslije uzlijetanja, za šta su astronautima Apolla trebala 3 dana.

            19. Početkom 2015. godine bespilotna letilica Dawn trebala bi stići na Ceres, patuljastu planetu i najveći objekat u asteroidnom pojasu našeg Sunčevog sistema.

            20. Voyager 1 lansiran je poslije Voyagera 2, ali je išao brže i na kraju ga prestigao.

            21. Carl Sagan želio je uključiti pjesmu Beatlesa “Here Comes the Sun” na Zlatnu snimku koja je poslana u svemir letilicom Voyager. Beatlesi su se složili, ali njihov izdavač EMI je odbio.

            22. Za međusobnu komunikaciju NASA-e i Voyagera potrebno je oko 32 sata, s rasponom frekvencija za prenos signala od 115,2 kbit/s.

            23. Inženjeri koji su dizajnirali Voyager isplanirali su misiju tako da izbjegne svemirske susrete tokom Božića i Dana zahvalnosti.

            24. Predviđeno je da Zlatna snimka (koja sadrži pozdrave, zvukove i muziku sa Zemlje) pričvršćena na sonde Voyager 1 i 2 ostane netaknuta milijardu godina.

            25. 1999. godine Mars Climate Orbiter raspao se pri ulasku u gornji sloj atmosfere Marsa. To se dogodilo jer je jedan tim koristio imperijalni sistem jedinica, a drugi metrički. Rezultat je bio uništen orbiter i šteta od nekoliko stotina miliona dolara.